Czas czytania: 7 minut

Dlaczego powstał ten artykuł?

Egzoszkielety do rehabilitacji są obecne na rynku od ponad 10 lat. Przez ten czas powstało wiele artykułów na ten temat. Ideą poniższego tekstu było zebranie informacji krążących na rynku od różnych producentów, nałożenia na to „filtra” w postaci własnego doświadczenia klinicznego i zebranie w jednym miejscu jedynie faktów, które są weryfikowalne i mają znaczenie dla wszystkich zainteresowanych podstawową wiedzą z tej tematyki. Jednocześnie – nie powielamy tu różnych mitów i półprawd, które przez lata nagromadziły się wokół tej technologii. Miłej lektury 😉

Co to jest egzoszkielet rehabilitacyjny?

Egzoszkielet rehabilitacyjny to jedno z najnowocześniejszych narzędzi do prowadzenia nauki chodu u pacjentów neurologicznych z porażeniem lub niedowładem kończyn dolnych. Zakłada się go na ubranie pacjenta i wykonuje reedukację chodu w bardzo bezpieczny i powtarzalny sposób.

egzoszkielet-rehab-egzoszkielet dla dzieci-egzoszkielet pediatryczny-marsi bionics-atlas2030-skyfi

Rama egzoszkieletu pediatrycznego zapewnia bezpieczne stanie i chodzenie co korzystnie wpływa na układ kostny i pracę gruczołów dokrewnych

Z czego składa się egzoszkielet?

Poszczególne modele różnią się od siebie budową i funkcjonalnością. Do ich najważniejszych elementów mogą należeć:

sztywna lub modułowa konstrukcja,

silniki odpowiadające za ruchy poszczególnych stawów,

czujniki odpowiadające za wiele różnych funkcji,

komputer, tablet lub smartfon odpowiadające za obsługę oprogramowania i możliwość sterowania urządzeniem,

balkonik, kule,

zestaw baterii wraz z ładowarkami,

torba z akcesoriami do obsługi i dostosowania robota do terapii.

Jak działa egzoszkielet i w jaki sposób wyzwalane są kroki?

egzoszkielet cena-free walk-egzoszkielet rehabilitacja-egzoszkielet koordynacja-egzo

Bezprzewodowe kule z możliwością wyzwalania kroków do egzoszkieletu Free Walk

To zależy od modelu, z którego pacjent będzie korzystał. W zależności od rodzaju egzoszkieletu kroki mogą być wyzwalane na różne sposoby:

przeniesienie ciężaru ciała,

wychylenia tułowia w przód i tył,

dedykowane kule z przyciskami,

dodatkowy pilot lub innego rodzaju kontroler.

Jakie tryby pracy i czynności ruchowe umożliwia egzoszkielet?

egzoszkielet dla dzieci-egzoszkielet pediatryczny-marsi bionics-atlas2030-skyfi

Egzoszkielet dla dzieci Atlas 2030 ma znaczący wpływ na działanie różnych układów ciała np. u dzieci z MPD lub SMA

W zależności od modelu urządzenia istnieją różne tryby pracy i czynności ruchowe, które można wykonać za pomocą robota:

tryb bierny, w którym silniki urządzenia wykonują ruch w 100%,

tryb aktywny, w którym pacjent samodzielnie lub z pomocą systemu wykonuje kroki,

tryb asymetryczny, w którym istnieje możliwość ustawienia każdej kończyny dolnej urządzenia niezależnie od siebie,

tryb wolny, w którym silniki urządzenia nie uczestniczą w wyzwalaniu ruchu a pacjent będzie w większym stopniu pracował samodzielnie,

chód po schodach,

chód w tył,

przysiady i wykroki.

egzoszkielet cena-Indego-egzoszkielet rehabilitacja-egzoszkielet meden-egzo

Indego Therapy Device można obsługiwać za pomocą smartfona

Wskazania do terapii w egzoszkielecie

egzoszkielet cena-ekso-egzoszkielet rehabilitacja-EksoNR-EksoBionics-egzo

Egzoszkielet Ekso NR jest często wykorzystywany u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym

W celu kwalifikacji pacjenta do urządzenia należy go dokładnie przebadać. Podczas kwalifikacji należy zwrócić uwagę na wiele różnych czynników m.in. na zakresy ruchu poszczególnych stawów, siłę mięśniową oraz poziom spastyczności.

Najważniejsze wskazania obejmują większość problemów neurologicznych związanych z niedowładem lub porażeniem kończyn dolnych, między innymi:

całkowite uszkodzenia rdzenia kręgowego,

częściowe uszkodzenia rdzenia kręgowego,

udar mózgu,

uraz czaszkowo-mózgowy,

stwardnienie rozsiane,

stwardnienie zanikowe boczne,

mózgowe porażenie dziecięce,

choroba Parkinsona,

dystrofia mięśniowa,

neuroborelioza,

rdzeniowy zanik mięśni,

inne choroby neurologiczne charakteryzujące się problemem z chodem lub brakiem możliwości chodu.

Przeciwskazania do terapii w egzoszkielecie

egzoszkielet cena-free walk-egzoszkielet rehabilitacja-egzoszkielet koordynacja-egzo

Free Walk umożliwia terapię osób o wzroście 150-190 cm

Nie ma wielu przeciwskazań do terapii w egzoszkielecie, natomiast istnieją takie, które uniemożliwiają skorzystanie z tego typu rehabilitacji.

Do najważniejszych przeciwskazań do terapii należą:

duże ograniczenia zakresu ruchu w stawach kończyn dolnych – np. powyżej kilkunastu stopni ograniczenia wyprostu w stawach kolanowych,

zbyt wysoki poziom spastyczności (3 lub więcej w Zmodyfikowanej Skali Ashworth’a),

brak pionizacji związany z silną reakcją ortostatyczną – zalecane jest, żeby przed pierwszą sesją z wykorzystaniem urządzenia, pacjent tolerował kilkanaście minut pionizacji,

zaawansowana osteoporoza, która może zwiększyć ryzyko wystąpienia złamania kończyny,

epilepsja,

odleżyny w miejscach styku z twardymi częściami robota, które mogłyby w trakcie rehabilitacji pogorszyć ich stan,

rozrusznik serca,

ciąża.

egzoszkielet cena-free walk-egzoszkielet rehabilitacja-egzoszkielet koordynacja-egzo

Czas pracy baterii Free Walka waha się w przedziale od 2 do 4 h

Do innych przeciwskazań należeć może również wzrost pacjenta lub jego masa ciała. Wszystko zależy od rodzaju egzoszkieletu i jego przeznaczenia. Na rynku polskim dostępne są egzoszkielety dla dorosłych i dzieci, które w zależności od wybranego modelu mogą umożliwiać rehabilitację od około 100 cm – egzoszkielet dla dzieci i 150 cm – egzoszkielet dla dorosłych. Egzoszkielety mobilne zazwyczaj umożliwiają rehabilitację pacjentów dorosłych do 100 kg, z jednym wyjątkiem (Indego Therapy Device), w którym istnieje możliwość rehabilitacji pacjentów aż do 113 kg.

Jak wygląda terapia z wykorzystaniem egzoszkieletu?

egzoszkielet dla dzieci-egzoszkielet pediatryczny-marsi bionics-atlas2030-skyfi

Terapia z wykorzystaniem egzoszkieletu skierowana jest do dzieci o różnym stopniu porażenia i dysfunkcji

Terapia z wykorzystaniem egzoszkieletu prowadzona jest przez specjalnie przeszkolony personel. Zazwyczaj jest to fizjoterapeuta, który przeszedł bardzo specjalistyczne szkolenie z obsługi konkretnego modelu. Po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną i przeprowadzeniu wstępnej kwalifikacji, fizjoterapeuta rozpisuje program rehabilitacji z wykorzystaniem robota.

W zależności od stanu funkcjonalnego pacjenta, określa cele terapeutyczne, które mogą się znacząco różnić w zależności od tego z jakim pacjentem będzie pracować. Inne cele wyznaczy dla rehabilitacji pacjenta po całkowitym urazie rdzenia, a inne w przypadku chodzącego pacjenta chorego na stwardnienie rozsiane, czy po przebytym udarze mózgu.

Ile trwa terapia z wykorzystaniem egzoszkieletu?

egzoszkielet cena-ekso-egzoszkielet rehabilitacja-EksoNR-EksoBionics-egzo

Egzoszkielet Ekso NR ułatwia odpowiednie stawianie stóp na ziemi i trening równowagi

Pierwsza sesja z wykorzystaniem urządzenia zazwyczaj trwa od kilku do kilkunastu minut. Oczywiście nie licząc czasu poświęconego na wstępne badanie i kwalifikację, która zazwyczaj zajmuje około 30 minut do 1 godziny. Czas trwania pierwszej sesji w głównej mierze zależy od stanu pacjenta, który korzysta z terapii. W miarę oswojenia z urządzeniem i zrozumienia w jaki sposób należy z niego korzystać, czas będzie sukcesywnie się wydłużał. W przypadku niektórych egzoszkieletów już na pierwszej sesji pacjent będzie w stanie wykonać nawet kilkaset kroków. Bardziej doświadczeni pacjenci po kilku lub kilkunastu sesjach w robocie będą wstanie wykonać nawet 2000 kroków w trakcie 1 h terapii. 

Dlaczego zrobotyzowana rehabilitacja ma sens?

egzoszkielet cena-Indego-egzoszkielet rehabilitacja-egzoszkielet meden-egzo

Zrobotyzowana rehabilitacja zapewnia szybszy powrót do zdrowia

Efektywna reedukacja chodu obejmuje kilka bardzo istotnych obszarów i powinna: 

być wczesna, tzn. wykonywana najszybciej jak to możliwe i bezpieczne dla pacjenta,

obejmować jak największą liczbę powtórzeń,

charakteryzować się wysoką jakością powtórzeń i bardzo dużą powtarzalnością wzorca chodu,

być zorientowana na cel.

egzoszkielet cena-Indego-egzoszkielet rehabilitacja-egzoszkielet meden-egzo

Reedukacja chodu w egzoszkielecie to dodatkowo silniej dokrwiony mózg i zwiększenie potencjału neuroplastyczności

Analizując główne składowe efektywnej reedukacji chodu i możliwości, jakie daje nam egzoszkielet lub inny robot do rehabilitacji chodu, okazuje się, że tego typu narzędzie spełnia wszystkie warunki, żeby zrobotyzowaną rehabilitację nazwać efektywną.

Terapię z jego wykorzystaniem można zacząć błyskawicznie. W zasadzie najwcześniej jak to możliwe. Bardzo często będzie to sesja już w pierwszych tygodniach od urazu czy incydentu udarowego. Głównym warunkiem, który należy spełnić to stabilność i bezpieczeństwo pacjenta.

Żadne inne rozwiązanie do reedukacji chodu nie jest w stanie zapewnić tak dużej liczby kroków podczas jednej sesji jak robot do reedukacji chodu. Przy czym jakość i powtarzalność każdego kolejnego kroku może być bardzo zbliżona do naturalnego wzorca chodu. Dzięki temu pacjent w bardzo sprawny sposób może uczyć się prawidłowego ruchu w bezpiecznych warunkach.

Rehabilitacja z wykorzystaniem egzoszkieletu umożliwia trening ukierunkowany na główny cel reedukacji chodu, czyli chodzenie. Dodatkowo sposób wyzwalania kroków pozwala pracować nad balansem i prawidłowym przenoszeniem ciężaru ciała, a nie ciągłej walce o utrzymanie pacjenta w pionie, jak podczas konwencjonalnej sesji reedukacji chodu.

egzoszkielet cena-free walk-egzoszkielet rehabilitacja-egzoszkielet koordynacja-egzoszkielet rehabilitacyjny

Konstrukcja podstaw stóp Free Walka umożliwia wykorzystanie robota na zewnątrz poza ośrodkiem rehabilitacji

Najważniejsze korzyści terapii w egzoszkielecie?

egzoszkielet-rehab-egzoszkielet dla dzieci-egzoszkielet pediatryczny-marsi bionics-atlas2030-skyfi

U dzieci z SMA główną korzyścią jest wpływ na układ oddechowy, układ mięśniowy, stan funkcjonalny i obniżenie poziomu spastyczności

Do najważniejszych korzyści z rehabilitacji w egzoszkielecie należą:     

zmniejszenie spastyczności,

zwiększenie siły mięśniowej kończyn dolnych i tułowia,

poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej,

poprawa zakresów ruchu w stawach kończyn dolnych,

poprawa równowagi,

poprawa patologicznego wzorca chodu,

poprawa działania układu oddechowego i wydolności,

potencjalne zapobieganie skoliozie, szczególnie poprzez długotrwałe użytkowanie u dzieci z SMA,

usprawnienie pracy i korzystny wpływ na układ naczyniowy,

usprawnienie pracy jelit, pęcherza moczowego i korzystny wpływ na układ trawienny,

zmniejszenie zaburzeń ortostatycznych,

zmniejszenie bólu neuropatycznego,

lepsza samoocena i poprawa zdrowia psychicznego,

zwiększenie aproksymacji jako profilaktyka osteoporozy,

poprawa samodzielności i wykonywania czynności dnia codziennego,

normalizacja napięcia mięśniowego i pozytywny wpływ na układ nerwowy.

Podsumowanie

egzoszkielet-rehab-egzoszkielet dla dzieci-egzoszkielet pediatryczny-marsi bionics-atlas2030-skyfi

Egzoszkielet pediatryczny możesz dostosować do pacjenta w czasie krótszym niż 5 minut

Mam nadzieję, że artykuł odpowiedział na większość Twoich pytań. Jeżeli nie i w dalszym ciągu szukasz odpowiedzi, zamów bezpłatną konsultację w tym miejscu:

Od wielu lat zajmuję się robotyką w rehabilitacji i tematem egzoszkieletów więc być może będę w stanie Ci pomóc.

Zobacz inne materiały, które mogą Cię zainteresować:

previous arrow
next arrow

Masz wyzwanie, z którym się zmagasz?

Skontaktuj się z nami a wspólnie spróbujemy znaleźć rozwiązanie!